آفازی چیست؟
آفازی یا زبان پریشی نوعی اختلال ارتباطی ناشی از آسیب مغزی در یک یا چند ناحیه از مغز است که زبان را کنترل می کنند. این وضعیت می تواند سبب بروز اختلال در ارتباطات کلامی، ارتباط نوشتاری یا هر دو شود.
انواع مختلفی از آفازی وجود دارد و نوع آن بستگی به بخشی از مغز دارد که آسیب دیده است و عوارضی که به همراه داشته است.
آفازی می تواند مشکلاتی را در برخی توانایی های فرد ایجاد کند از جمله:
- توانایی خواندن
- توانایی نوشتن
- توانایی صحبت کردن
- توانایی درک گفتار دیگران
سکته مغزی شایع ترین علت آفازی است. طبق آمارها، آفازی در 25 تا 40 درصد از افرادی که سکته مغزی کرده اند رخ می دهد.
آفازی می تواند افراد در هر سنی از جمله کودکان را تحت تاثیر قرار دهد.
از آنجایی که سکته مغزی شایع ترین علت آفازی است، اکثر افراد مبتلا به آفازی میانسال یا مسن هستند.
انواع آفازی چیست؟
آفازی گلوبال
شدیدترین نوع آفازی است و معمولاً به دلیل آسیب بخش های وسیعی از مغز رخ می دهد. افراد مبتلا به این نوع آفازی معمولاً دارای موارد زیر هستند:
- مشکلات شدید در استفاده از کلمات
- مشکلات شدید در درک کلمات
- توانایی محدود برای استفاده از چند کلمه با هم
- توانایی محدود خواندن یا نوشتن
آفازی ورنیکه
آفازی ورنیکه به عنوان آفازی روان نیز شناخته می شود. افراد مبتلا به این نوع آفازی می توانند صحبت کنند اما در درک صحبت دیگران مشکل دارند. علائم دیگر عبارتند از:
- ناتوانی در درک و استفاده صحیح از زبان
- تمایل به صحبت در جملات طولانی و پیچیده که بی معنی هستند و شامل کلمات نادرست یا بی معنی هستند
- اختلال در خواندن و نوشتن
آفازی بروکا
این نوع آفازی به دلیل مشکلی که فرد در صحبت کردن دارد، “آفازی غیر روان” نامیده می شود. به طور معمول، آفازی بروکا شامل آسیب به ناحیه پیشانی چپ مغز است. افراد مبتلا به این نوع آفازی معمولا:
- با جملات کوتاه و ناقص صحبت می کنند.
- قادر به انتقال پیام های اساسی هستند اما ممکن است برخی از کلمات را از دست داده باشند
- توانایی محدودی برای درک آنچه دیگران می گویند دارند
- به دلیل اینکه دیگران نمی توانند آنها را درک کنند احساس ناامیدی می کنند.
آفازی غیر روان مختلط
با برخی علائم مشابه آفازی بروکا (گفتار محدود و دشوار) افراد مبتلا به آفازی غیر روان مختلط نیز:
- درک محدودی از گفتار دارند
- فقط می تواند در سطح بسیار ابتدایی بخواند و بنویسد
آفازی آنومیک
ویژگی اصلی این الگوی آفازی دشواری در یافتن کلماتی است که فرد واقعاً می خواهد استفاده کند، بخصوص اسم ها و افعال. افراد مبتلا به آفازی آنومیک معمولاً می توانند خوب صحبت کنند، اما گفتار آنها معمولاً مملو از اشتباهات است. علاوه بر این:
- آنها می توانند گفتار دیگران را به خوبی درک کنند
- آنها می توانند خوب بخوانند
- مشکل آنها در یافتن کلمات در نوشتن نیز مشهود است
علائم آفازی چیست؟
علائم آفازی می تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. علائم به جایی که آسیب در مغز شما رخ می دهد و شدت آن آسیب بستگی دارد.
بسیاری از علائم انواع مختلف آفازی ممکن است همپوشانی داشته باشند اما شایع ترین علائم عبارتند از :
علائمی که بر ارتباطات بیانی تأثیر می گذارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- صحبت کردن با جملات یا عبارات کوتاه و ناقص
- صحبت کردن با جملاتی که دیگران قادر به درک آن نیستند
- استفاده از کلمات نادرست در یک جمله
- استفاده از کلمات به ترتیب اشتباه
علائمی که بر ارتباط گیرنده تأثیر می گذارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در درک گفتار دیگران
- مشکل دنبال کردن گفتار سریع
دلایل آفازی چیست؟
آفازی ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- تومور مغزی
- وارد شدن ضربه به سر
- سکته مغزی
- عفونت مغزی
- زوال عقل یا سایر اختلالات عصبی
- یک بیماری دژنراتیو
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
از آنجایی که آفازی اغلب نتیجه سکته مغزی است، اگر به طور ناگهانی در موارد زیر دچار مشکل شدید، ضروری است با پزشک صحبت کنید:
- صحبت كردن
- درک دیگران
- خواندن
- نوشتن
یا، اگر به طور ناگهانی علائم زیر ایجاد شود:
- احساس ضعف یا بی حسی در بازو
- مشکلات راه رفتن
- افتادگی در یک طرف صورت
- یک سردرد شدید
دلایل آفازی موقت
تشنج یا میگرن می تواند باعث آفازی موقت شود.
آفازی موقت همچنین می تواند به دلیل حمله ایسکمیک گذرا (TIA) رخ دهد، که به طور موقت جریان خون به مغز شما را قطع می کند. TIA گاهی اوقات “مینی استروک” نامیده می شود.
اثرات TIA عبارتند از:
- ضعف
- بی حسی برخی از اعضای بدن
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در درک گفتار
بهترین مرکز گفتاردرمانی در هروی
متخصصان ما در مرکز توانبخشی پرورش نوین خدمات تخصصی گفتاردرمانی و روان درمانی را برای درمان آفازی ارائه می دهند.
