اختلال ریاضی (Dyscalculia) اصطلاحی است که برای توصیف اختلالات یادگیری خاص استفاده می‌شود که بر توانایی کودک در درک، یادگیری و انجام عملیات و محاسبات ریاضی تأثیر نامطلوب می گذارد.
نتایج آمارها نشان می دهند که بین 5 تا 7 درصد از کودکان در سنین دبستان ممکن است با اختلال ریاضیات روبرو باشند. همچنین ریسک ابتلا به سایر اختلالات یادگیری نیز در کودکان مبتلا به این اختلال بیش از سایر کودکان است.
تعدادی از علائم و نشانه های اختلال ریاضی وجود دارد. واضح ترین آنها می تواند شامل مشکل در مواردی مانند شمارش، تشخیص و نوشتن اعداد، و محاسبه حساب ساده باشد. همچنین، فردی که دارای اختلال ریاضی است ممکن است اعداد را معکوس کند.
به گفته متخصصان حوزه اختلالات یادگیری تمام مشکلات در کلاس ریاضی ، حتی مشکلات جدی، ناشی از اختلال ریاضی نیست. اختلالاتی مانند نارساخوانی، مشکلات بینایی یا شنوایی، اختلال نقص توجه ـ بیش فعالی و … نیز می توانند بر توانایی کودک برای برآورده کردن انتظارات در تکمیل محاسبات ریاضی تأثیر بگذارند.
بزرگترین نشانه یک اختلال یادگیری خاص ، اختلاف قابل توجه بین توانایی و استعداد است. یک کودک مبتلا به اختلال ریاضی ممکن است در دروس دیگر ، مانند زبان انگلیسی یا تاریخ ، به خوبی پیشرفت کند، اما در کلاس های ریاضی نمرات بسیار پایینی داشته باشد.
تست رسمی و فردی برای تشخیص اختلال ریاضی ضروری است. انجام این تشخیص تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسد دشوار است، زیرا پیشرفت کودک در ریاضیات باید کمتر از حد انتظار سن باشد و به دلیل عدم هوش یا آموزش نباشد.
علائم اختلال ریاضی
- مشکل در تشخیص اعداد مشکل دارند
- تاخیر و مشکل در یادگیری شمارش اعداد
- مشکل در اتصال نمادهای عددی (5) با کلمات مربوطه آنها (پنج)
- مشکل در تشخیص الگوها و نظم دادن به چیزها
- استفاده از وسایل کمکی همچون انگشتان دست برای شمارش اعداد
- مشکل در تخمین مدت زمان انجام یک کار که این وضعیت سبب بروز مشکلات دیگری نیز برای کودک می شود.
- مشکل در انجام تکالیف ریاضی
تشخیص اختلال یادگیری ریاضیات
- مصاحبه با والدین و فرزند که شامل اطلاعاتی در مورد تاریخچه رشد و تربیت است.
- آزمون هوش مانند مقیاس هوش وکسلر برای کودکان.
- آزمون های پیشرفت تحصیلی با تاکید ویژه بر انواع مهارت های حل مسئله ریاضی.
- تست های عصب روان شناختی نیز گاهی انجام می‌شود، بخصوص اگر کودک با عملکرد اجرایی، مهارت های دیداری-حرکتی یا دیداری-فضایی دست و پنجه نرم می‌کند.
ما انتظار داریم کودکانی که دارای اختلالات ریاضی هستند نمرات انتخابی در ریاضیات پایین داشته باشند، اغلب با نشان دادن عملکرد زیر سن تقویمی، نمره یا توانایی فکری.
درمان اختلال ریاضی
هیچ برنامه درمانی واحدی برای همه اختلالات یادگیری ریاضی وجود ندارد، زیرا درمان بستگی به کمبودهای اصلی کودک دارد. برای مثال، مشکلات یک کودک ممکن است به آشفتگی بصری-فضایی مرتبط باشد، در حالی که مشکلات کودک دیگر ممکن است به مشکلات مربوط به درک مفاهیم اساسی حل مسئله ریاضی مربوط باشد. این کودکان ممکن است در کارکردهای اجرایی مشکل داشته باشند و ممکن است ریاضی را مجموعه ای از حقایق ببینند که باید به خاطر بسپارند. با این حال، آنها در یافتن الگوها و معنی در ریاضی مشکل دارند.
تعیین اینکه کدام یک از این مشکلات زمینه ساز مشکل کودک است بسیار مهم است و دلیل اینکه چرا یک سری آزمایش لازم است. ارزشیابی می تواند نقاط ضعف خاص را مشخص کند تا تدریس خصوصی (که تقریباً همیشه توصیه می شود) به صورت سفارشی طراحی شود.
مهم است که والدین و معلمان در کنار درمانگران حوزه اختلالات یادگیری با هم شریک شوند تا کودک از حمایت و تسهیلات لازم در مدرسه برخوردار شود. دانش‌آموزان مبتلا به دیسکالکلولیا از آموزش چندحسی نیز بهره می‌برند که به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد از چشم‌ها، دست‌ها، گوش‌ها و حرکات بدن خود برای درک دروس استفاده کنند.
نکات پایانی
اختلال ریاضی، ناتوانی یادگیری خاص در ریاضیات یا اختلال در محاسبه، مشکلی در توانایی کودک در درک و اجرای مفاهیم ریاضی است.
برای تشخیص اختلال ریاضی، مجموعه ای جامع از تست ها ضروری است.
اگرچه یک برنامه درمانی واحد وجود ندارد که تمام اشکال اختلالات ریاضی را درمان کند، آموزش خصوصی می تواند برای اکثر دانش آموزان بسیار مفید باشد.
متخصصان ما در مرکز توانبخشی پرورش نوین (کلینیک توانبخشی و کاردرمانی در هروی) خدمات تخصصی را برای کمک به درمان انواع اختلال یادگیری از جمله اختلال ریاضی ارائه می دهند.
کلمات مرتبط :
کاردرمانی در هروی – گفتاردرمانی در هروی – کاردرمانی در پاسداران – گفتار درمانی در پاسداران – درمان اختلالات یادگیری