توانبخشی رایانه ای که به عنوان توانبخشی به کمک رایانه (CAR) نیز شناخته می شود، نوعی درمان توانبخشی است که از نرم افزار و سخت افزار رایانه ای برای کمک به افراد دارای معلولیت برای بهبود عملکرد فیزیکی، شناختی و عاطفی خود استفاده می کند.
CAR را می توان برای درمان طیف گسترده ای از شرایط، از جمله سکته مغزی، آسیب مغزی، آسیب نخاعی، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون و اختلال طیف اوتیسم استفاده کرد.
دو نوع اصلی CAR وجود دارد:
درمان واقعیت مجازی (VR): درمان واقعیت مجازی از محیط‌های مجازی فراگیر برای شبیه سازی سناریوهای دنیای واقعی استفاده می کند. این می تواند به افراد دارای معلولیت کمک کند تا وظایف و فعالیت های روزمره را در یک محیط امن و کنترل شده انجام دهند. درمان VR همچنین می تواند برای ارائه درمان مواجهه برای اختلالات اضطرابی مورد استفاده قرار گیرد.
گیم درمانی: گیم درمانی از بازی های رایانه‌ای استفاده می‌کند تا توانبخشی را سرگرم‌کننده‌تر و جذاب‌تر کند. این می تواند به افراد دارای معلولیت کمک کند تا انگیزه داشته باشند و به برنامه درمانی خود ادامه دهند.
نشان داده شده است که CAR در بهبود عملکرد فیزیکی، شناختی و عاطفی افراد دارای معلولیت موثر است. همچنین می تواند به کاهش درد، بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال کمک کند.
مزایای توانبخشی رایانه ای
- شخصی سازی شده: CAR را می توان با نیازهای فردی هر بیمار تنظیم کرد.
- انگیزشی: استفاده از بازی ها و محیط های مجازی می تواند توانبخشی را لذت بخش تر و جذاب تر کند.
- مبتنی بر داده: سیستم‌های CAR می‌توانند داده‌هایی را در مورد پیشرفت بیمار جمع‌آوری کنند، که می‌توان از آن برای تنظیم برنامه درمانی در صورت نیاز استفاده کرد.
دردسترس بودن: CAR را می توان در محیط های مختلف از جمله بیمارستان ها، کلینیک ها و در خانه استفاده کرد.
توانبخشی رایانه ای یک زمینه به سرعت در حال رشد است و تعدادی فناوری جدید در حال توسعه هستند که پتانسیل بهبود اثربخشی توانبخشی را دارند. این فناوری ها عبارتند از:
بازخورد حسی: این فناوری از حسگرهایی برای ارائه بازخورد بلادرنگ به بیماران در مورد حرکات آنها استفاده می کند. این بازخورد می تواند به بیماران کمک کند تا هماهنگی و تعادل خود را بهبود بخشند.
بیوفیدبک: این فناوری از حسگرهایی برای اندازه گیری پاسخ های فیزیولوژیکی بیمار مانند ضربان قلب و فعالیت عضلانی استفاده می کند. این بازخورد می تواند به بیماران کمک کند تا اضطراب و درد خود را مدیریت کنند.
درمان واقعیت افزوده (AR): درمان AR از ترکیبی از عناصر دنیای واقعی و مجازی استفاده می کند تا یک تجربه درمانی فراگیرتر و تعاملی تر ارائه دهد. از این فناوری می توان برای کمک به افراد دارای معلولیت برای انجام کارهای روزمره در محیطی امن و کنترل شده استفاده کرد.
توانبخشی رایانه ای یک رویکرد جدید امیدوارکننده برای توانبخشی است که پتانسیل بهبود زندگی میلیون ها معلول را دارد. همانطور که فناوری همچنان در حال توسعه است، می توان انتظار داشت که شاهد درمان های CAR حتی نوآورانه تر و موثرتر در آینده باشیم.
