سبکهای فرزندپروری
به عقیده روانشناسان ۴ نوع اصلی سبک فرزندپروری وجود دارد و هریک از والدین را می توان در یک از انواع مقتدرانه، مستبدانه و سهل گیرانه و غافل دسته بندی کرد.
دایانا بامریند پیشگام در تحقیقات سبک فرزندپروری است. سبک اصلی فرزندپروری او شامل دو حالت افراطی است: مستبدانه (کنترل کننده) و سهل گیرانه (اعطای خودمختاری). فرزندپروری مقتدرانه ایده آل تلقی می شود و به عنوان یک رویکرد متعادل بین مستبدانه و سهل گیرانه وجود دارد. بعدها بر اساس کار سایر محققین در این زمینه، چهارمین سبک فرزندپروری غافل اضافه شد.
انواع سبکهای فرزندپروری
مستبدانه
سبک فرزندپروری مستبدانه بر قوانین سختگیرانه، اطاعت و انضباط تمرکز دارد. این والدین توقعات زیادی دارند و وقتی کودکان از دستورالعمل های آنها پیروی نمی کنند، از تنبیه دریغ نمی کنند. والدین مستبد نیز قدرت تصمیم گیری را در دست می گیرند و به ندرت در این موضوع به کودکان کمک می کنند. این نوع والدین مانند یک گروهبان رزمی ارتش، پرورش دهنده، ملایم و قابل ارتباط نیستند.
کودکان وقتی توسط یک والدین مستبد بزرگ می‌شوند، اغلب در خانه به دلیل ترس رفتار خوبی دارند، اما ممکن است وقتی با همکلاسی ها یا دوستانشان هستند سرکشی کنند. این کودکان ممکن است با موارد زیر نیز دچار مشکل شوند:
- مهارتهای اجتماعی
- بلاتکلیفی و مشکل در فکر کردن و تصمیم گیری
- عزت نفس پایین
- مدیریت خشم و رنجش
- برخی تحقیقات همچنین نشان می دهد که کودکانی که والدین آنها مستبد بودند، مصرف مواد بیشتری را گزارش کردند.
سهل گیرانه
والدین سهل گیر اغلب شبیه دوستان رفتار می کنند تا پدر و مادر. آنها نیازهای فرزندان خود را بدون رعایت نظم و انضباط برآورده می کنند. برای مثال، آنها ممکن است به فرزندشان اجازه دهند (و حتی تشویق کنند) در هر وعده غذایی نوشابه بنوشد، اگر این همان چیزی است که کودک می خواهد. والدین سهل گیر آرام و ملایم هستند و قوانین خانه بسیار ناچیز است. این والدین کاملاً برعکس مستبد هستند.
از آنجایی که آنها در خانه جایگاه بالایی دارند، فرزندان والدین سهل‌گیر عادت کرده‌اند که هر چه می‌خواهند به دست آورند. به گفته متخصصان روانشناسی، نکات منفی این سبک فرزندپروری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فقدان مسئولیت
- عدم حمایت از تصمیم گیری
- تکانشگری و پرخاشگری
- عدم استقلال و مسئولیت شخصی
- اضطراب و افسردگی
- این کودکان همچنین ممکن است در مدرسه، کار یا فعالیت های اجتماعی تلاش نکنند زیرا مجبور نیستند در خانه تلاش کنند.
سایر انواع
مقتدرانه
به عقیده روانشناسان فرزندپروری مقتدرانه بهترین نوع از سبکهای فرزندپروری است. والدین مقتدر برای فرزندان خود محدودیت هایی قائل می شوند، اما به آنها آزادی تصمیم گیری نیز می دهند. آنها اشتباهات را به عنوان یک تجربه یادگیری می بینند و انتظارات روشنی از فرزندان خود دارند. والدین مقتدر، پرورش دهنده و خونگرم هستند، اما اهمیت مسئولیت پذیری و انضباط را به فرزندان خود یادآور می شوند.
فرزندان والدین مقتدر معمولا با اعتماد به نفس، شاد و موفق هستند. کودکانی که به این روش والدین می‌شوند، پیامدهای مثبت زیر را دارند:
- روابط نزدیک و صمیمانه با والدین
- این کودکان معمولا مسئولیت پذیر هستند.
- عزت نفس و اعتماد به نفس بالا
- توانایی در مدیریت پرخاشگری خود
- قاطع، منظم و مسئولیت پذیر هستند
- بچه ها احتمالا شاد و موفق هستند
- این کودکان ممکن است از نظر تحصیلی و اجتماعی نیز عملکرد خوبی داشته باشند و کمتر احتمال دارد که از مواد مخدر یا الکل سوء استفاده کنند.
سبک فرزندپروری غافل
اساساً والدین غافل فرزندان خود را نادیده می گیرند که باید آن ها را تربیت کنند. آنها قوانین یا انتظاراتی را تعیین نمی کنند، اما راهنمایی نیز ارائه نمی دهند.
در موارد شدید، آسایش و رفاه کودک می تواند از این بی توجهی والدین آسیب ببیند.
فرزندان والدین غافل اغلب رفتارهای نادرستی از خود نشان می دهند. تحقیقات نشان داده است که کودکانی که والدین آنها غافل هستند بدترین نتایج را دارند. به عنوان مثال، آنها بیشتر احتمال دارد که موارد زیر را تجربه کنند:
- مصرف مواد
- سرکشی
- بزهکاری
- کاهش همدلی شناختی و عاطفی
- برای مثال ممکن است در مدرسه دچار مشکل شوند. علاوه بر این، ممکن است در ایجاد پیوند با افراد دیگر تردید کنند و بیشتر احتمال دارد به افسردگی دچار شوند.
مقالات مرتبط :
